Naivna umjetnost

Termin "naiva" ili "naivni umjetnik" obično se primjenjuje za umjetnike bez formalnog akademskog obrazovanja, za samouke umjetnike, te u slovenskom jeziku ponekad za self-made umjetnika (samorastniki). U pravilu, naiva nije izjednačena s takozvanom primitivnom umjetnošću koja se odnosi na posebne tehnike i stilizaciju vizualnih oblika u djelima obrazovanih i amaterskih umjetnika. Po istoj logici, naivni umjetnici stvaraju bez znanja o zakonima vizualne sintakse, proporcija, perspektive i ostalih vizualnih kodova. U tom smislu, oni su opušteni i neopterećeni, a njihov nedostatak formalnog obrazovanja zapravo je preduvjet za njihov kontakt s osnovnim načinom kreativnog rada.
Fenomen naivne umjetosti nastao je u Jugoslaviji davno prije Drugog svjetskog rata kada je hrvatski slikar Krsto Hegedušić (1901-1975.), osnivač socijalno angažirane grupe Zemlja, osnovao tzv. Hlebinsku školu u hrvatskom selu Hlebine na rijeci Dravi koja je jednostavne seljake vodila k osnovama vizualnog izražavanja. Zbog društveno-kritičke orijentacije grupe Zemlja, a vjerojatno i zbog karakterističnog ukrasa i odsutnosti ideološki problematičnih elemenata, naivna je umjetnost postala popularan jugoslavenski brend nakon 1945. Godine. Smatrala se svojevrsnim amblemom jugoslavenske umjetnosti, da tako kažemo, posebice u Njemačkoj. Zbog velikog interesa javnosti usmjerenog ka naivnim umjetnicima, kulturne politike toga vremena aktivno su poticale potragu za predstavnicima ove škole diljem zemlje.

 

• 

  Jože Tisnikar

  Životinje u bolnici / Živali v bolnišnici, 1964
  

  ulje, papir

  58 x 79 cm
  © Koroška galerija likovnih umetnosti, foto Tomo Jeseničnik

• 

  Anton Repnik

  U gostionici / V gostilni, 1964
  

  ulje, juta

  66 x 86 cm
  © Koroška galerija likovnih umetnosti, foto Tomo Jeseničnik

• 

  Borivoj Maksimović

  Neoženjen, 1963
  

  ulje, platno

  56,5 x 72,8 cm
  © Koroška galerija likovnih umetnosti, foto Tomo Jeseničnik

• 

  Rainhard Brečko

  Glavni trg u Slovenj Gradecu / Glavni trg v Slovenj Gradcu, 1964
  

  ulje, platno, 95 x 110 cm
  © Koroška galerija likovnih umetnosti, foto Tomo Jeseničnik

• 

  Jano Knjazović

  Bez naziva / Brez naslova, 1974
  

  ulje, platno, 30 x 49,5 cm

  © Koroška galerija likovnih umetnosti, foto Tomo Jeseničnik