Naivna umetnost

Termin „naiva“ ili „naivni umetnik“ obično se primenjuje na umetnike bez formalnog akademskog obrazovanja, na samouke umetnike, te u slovenačkom jeziku ponekad za self-made (samoniklog) umetnika. U pravilu, naiva nije izjednačena s takozvanom primitivnom umetnošću, koja se odnosi na posebne tehnike i stilizaciju vizuelnih oblika u delima obrazovanih i amaterskih umetnika. Po istoj logici, naivni umetnici stvaraju bez znanja o zakonima vizuelne sintakse, proporcija, perspektive i ostalih vizuelnih kodova. U tom smislu, oni su opušteni i neopterećeni, a njihov nedostatak formalnog obrazovanja zapravo je preduslov za njihov kontakt s osnovnim načinom kreativnog rada.
Fenomen naivne umetosti nastao je u Jugoslaviji davno pre Drugog svetskog rata, kada je hrvatski slikar Krsto Hegedušić (1901-1975), osnivač socijalno angažovane grupe Zemlja, osnovao tzv. Hlebinsku školu u hrvatskom selu Hlebine na reci Dravi, koja je jednostavne seljake vodila ka osnovama vizualnog izražavanja. Zbog društveno-kritičke orijentacije grupe Zemlja, a verovatno i zbog karakterističnog ukrasa i odsutnosti ideološki problematičnih elemenata, naivna umetnost je postala popularan jugoslavenski brend nakon 1945. godine. Smatrala se svojevrsnim simbolom jugoslovenske umetnosti, da tako kažemo, posebno u Nemačkoj. Zbog velikog interesa javnosti usmerenog ka naivnim umetnicima, kulturne politike toga vremena aktivno su podsticale traganje za predstavnicima ove škole širom zemlje.


 

• 

  Jože Tisnikar

  Životinje u bolnici / Živali v bolnišnici, 1964.
  

  ulje, papir

  58 x 79 cm
  © Koroška galerija likovnih umetnosti, foto Tomo Jeseničnik

• 

  Anton Repnik

  U gostionici / V gostilni, 1964.
  

  ulje, juta

  66 x 86 cm
  © Koroška galerija likovnih umetnosti, foto Tomo Jeseničnik

• 

  Borivoj Maksimović

  Neoženjen, 1963.
  

  ulje, platno

  56,5 x 72,8 cm
  © Koroška galerija likovnih umetnosti, foto Tomo Jeseničnik

• 

  Rainhard Brečko

  Glavni trg u Slovenj Gradecu / Glavni trg v Slovenj Gradcu, 1964.
  

  ulje, platno, 95 x 110 cm
  © Koroška galerija likovnih umetnosti, foto Tomo Jeseničnik

• 

  Jano Knjazović

  Bez naziva / Brez naslova, 1974.
  

  ulje, platno, 30 x 49,5 cm

  © Koroška galerija likovnih umetnosti, foto Tomo Jeseničnik